Psy narażone są na urazy oraz choroby, z których niestety część wiąże się z obciążeniem genetycznym, a część wynika z codziennej aktywności fizycznej. Wśród urazów należy wymienić złamania, uszkodzenia więzadeł, naciągnięcia bądź zerwania ścięgien i mięśni, a także naderwania torebek stawowych. Stosunkowo często występują również stłuczenia. W takich wypadkach właściciel musi uważnie obserwować psa i w razie potrzeby przewieźć go do lekarza weterynarii. Ten po przeprowadzeniu odpowiedniej diagnostyki dobierze właściwą metodę leczenia chirurgicznego, jak np. metoda szwu bocznego – choć nie zawsze operacja okazuje się konieczna. Z kolei właściciele dużych ras powinni być szczególnie czujni, ponieważ te narażone są na dysplazję.
Dysplazja stawów biodrowych
Dysplazja stawów biodrowych to częste schorzenie ortopedyczne występujące u psów. Dotyczy ona najczęściej dużych oraz olbrzymich ras, jednak również psy nierasowe mogą zostać dotknięte tą chorobą. Charakteryzuje się ona niedopasowaniem struktur stawu w stosunku do siebie, co ma miejsce podczas wzrostu zwierzęcia. Zwierzę rodzi się ze zdrowymi stawami, lecz już w kilka tygodni po narodzinach torebki stawowe i więzadła kości udowej rozciągają się, występuje zapalenie błony maziowej, włóknista tkanka łączna w obrębie głowy kości udowej rozrasta się, a w chrząstce i mazi stawowej powstają łagodne zmiany. Wspomniane rozciągnięcie torebki stawowej i więzadła głowy udowej sprawia, że w stawie dochodzi do nadmiernego rozluźnienia, a w efekcie podwichnięcia lub zwichnięcia stawu biodrowego.
Dysplazja jest chorobą genetyczną, która objawia się bólem i problemami z poruszaniem się. Widoczne staje się upośledzenie ruchów oraz chwiejność zadu, dodatkowo pies porusza się ostrożnie, zazwyczaj kuleje. By sprawdzić, czy pies rzeczywiście choruje na dysplazję, konieczne jest wykonanie zdjęcia RTG, na którym widoczne będzie ewentualne zwichnięcie stawu biodrowego. Co ważne, dysplazja ma różne postaci. Na pierwszym etapie mowa o lekkiej dysplazji, w której dochodzi do minimalnego spłaszczenia głowy kości udowej lub niewielkiego przemieszczenia się kości poza panewkę. W średnim zaawansowaniu widoczne jest spłycenie panewki, głowa udowa jest wyraźnie spłaszczona a szpara stawowa poszerzona. Zdarzają się również nadwichnięcia stawu i zwyrodnieniowe zmiany wtórne w okolicy głowy i szyi kości udowej. Dopiero w ciężkim stadium obserwuje się zwichnięcie stawu biodrowego, spłaszczenie głowy kości udowej oraz panewki, które wymagają leczenia chirurgicznego.
Diagnostyka dysplazji – zdjęcia RTG
W diagnostyce dysplazji stawów biodrowych wykorzystuje się zdjęcia RTG. Dzięki nim można ocenić nadwichnięcia główek kości udowych oraz stopień zwyrodnienia stawów biodrowych. Specjaliści wskazują na różnorodne metody ułożenia pacjentów oraz oceny uzyskanego obrazu. Do najpopularniejszych należy OFA – według tej metody zdjęcie RTG powinno obejmować miednicę, ostatnie kręgi lędźwiowe, kości udowe, a także stawy kolanowe. Podczas badania pies ma być ułożony bardzo dokładnie w projekcji brzuszno-grzbietowej, a kończyny powinny być wyciągnięte do tyłu jak najbardziej jest to możliwe, ułożone równolegle do siebie oraz płaszczyzny strzałkowej ciała. By zdjęcia RTG były zadowalające, specjalista musi zadbać o równą szerokość skrzydeł biodrowych, równy kształt otworów zasłonowych, równoległe ustawienie kości udowych i rzepki na środku dalszej nasady kości udowych.
Leczenie chirurgiczne w dysplazji
Leczenie chirurgiczne w dysplazji nie jest konieczne jedynie na wczesnym etapie choroby. Wówczas nawet bez operacji można liczyć na zadowalające wyniki. Niestety, gdy zwyrodnienie stawów jest zaawansowane lub doszło do zwichnięcia stawu biodrowego, leczenie chirurgiczne staje się niezbędne. W wielu przypadkach wykonać należy wymianę stawu biodrowego przez zastosowanie endoprotezy.
Co ważne, nie każde zwichnięcie stawu biodrowego u psa wiąże się z dysplazją i nie zawsze wymaga leczenia chirurgicznego. Jeśli u psa nie stwierdzono wspomnianej dysplazji, artretyzmu bądź złamania, lekarz może zastosować leczenie zamknięte. Polega ono na ręcznym przesunięciu głowy udowej w głąb miednicy lub panewki. Ocena takiego sposobu leczenia następuje zazwyczaj po kilku tygodniach i istnieje 50% szans na jego powodzenie.
Zerwanie więzadła bocznego krzyżowego i metoda szwu bocznego
Inny występujący u psów uraz ortopedyczny to zerwanie więzadła bocznego krzyżowego doczaszkowego. Zazwyczaj objawia się kulawizną miedniczą i występuje u psów otyłych. Przyczyna tego uraz nie jest znana, lecz zbyt wysoka masa ciała odgrywa tu niewątpliwą rolę. Jest to schorzenie często niepoprawnie diagnozowane i leczone środkami przeciwzapalnymi, co niepotrzebnie obciąża pozostałe kończyny. W celu diagnozy konieczne jest wykonanie zdjęcia RTG. Istnieje jednak bardzo skuteczna metoda leczenia w tym wypadku – metoda szwu bocznego.
Metoda szwu bocznego to metoda zewnątrztorebkowa, którą można stosować także u małych psów i kotów. Polega ona na poszukiwaniu najlepszych punktów umożliwiających izomeryczne zakotwiczenie wszczepu, którego zadaniem będzie stabilizacja stawu, przy jednoczesnym zastąpieniu więzadła krzyżowego. Co ważne, metoda szwu bocznego występuje w różnorodnych odmianach, co pozwala na idealne dostosowanie do danego przypadku. Jest to technika, która znacząco i widocznie poprawia komfort życia pacjenta oraz pozwala mu na szybki powrót do sprawności.